Чоокта чаа ноябрь айның 2-5 хүннеринде Японияның Токио хоорайга Азия чурттарының Делегей чергелиг моол шинчилекчилерниң «XX чүс чылдың моол делегейи: төөгүже хая көрнүрү» аттыг II-ги шуулганы болуп эрткен. Шуулганга Моол, Россия, КУР, Япония, Корея, Индия болгаш өске аңгы-аңгы чурттардан ниитизи-биле 70 ажыг эртемденнер киржип, боттарының шинчилел ажылдарының дугайында илеткелдерни тус-тузунда кылган.
Шуулганга Россияны төлээлеп, Россияның Эртемнер академиязының чиңгине кежигүнү, академик, төөгү эртемнериниң доктору, Моол, будда, төвүт шинчилелдер институдунуң директору Б.В. Базаров, тус институттуң Эртем секретары, социология эртемнериниң кандидады Д.Д. Бадараев, Россияның ЭА-ның Чөөн чүк шинчилелдер институдунуң эртем талазы-биле директорнуң оралакчызы, политология эртемнериниң доктору А.С. Железняков, Россияның ЭА-ның Чөөн чүк шинчилелдер институдунуң башкарыкчы эртем ажылдакчызы, төөгү эртемнериниң доктору С.Л. Кузьмин, Санкт-Петербург хоорайның Күрүне университедениң моол болгаш төвүт шинчилелдер кафедразының эргелекчизи, филология эртемнериниң кандидады М.П. Петрова, Бурятияның Чөөн чүк институдунуң директору, И.Г. Актамов, Тываның гуманитарлыг болгаш социал-экономиктиг тускай шинчилелдер институдунуң дыл болгаш моол шинчилелдер секторунуң эртем ажылдакчызы, ф.э.к. Б. Баярсайхан олар киришкеннер.
Моол шинчилелдер Моол күрүнеден аңгыда, КУР, Россия, Япония, Германия, Венгрия, АКШ, Франция, Польша дээн чурттарда, сөөлгү чылдарда Корея, Индия, Турция, Канада дээн чижектиг хөй-хөй чурттарда идепкейлиг сайзырап турар. Делегейде моол шинчилелдерни хөгжүдер, сайзырадыр сорулга-биле Моолдуң найыслалы Улан-Батор хоорайга беш чылда бир катап Делегей чергелиг моол шинчилекчилерниң конференциязын эрттирери чаңчыл апарган. Ук конференцияга Тываның эртемденнери үргүлчү идепкейлиг киржип келген.
2017 чылда Делегей чергелиг моол шинчилекчилер ассоциациязының удуртур чөвүлели беш чылда чангыс катап эрттирер Делегей чергелиг конференцияның үезинде чыл санында Европа биле Азия чурттарының моол шинчилекчилерниң шуулганын эрттирер шиитпирни хүлээп алган. I-ги Европа чурттарың моол шинчилекчилериниң шуулганы Санкт-Петербург хоорайга, Азия шуулганы КУР-нуң Пекин хоорайынга болуп эрткен. II-ги Европа шуулганы Польшаның Варшава хоорайынга, Азия шуулганы Японияның Токио хоорайга болуп эрткен. Бо шуулганга Тываны төлэжэлеп киришкен ТГШИ-ниң дыл болгаш моол шинчилелдер секторунуң башкарыкчы эртем ажылдакчызы Бадарч Баярсайхан «Тывада моол шинчилелдерниң төөгүзү, келир үеде чугула айтырыглары» деп илеткелди кылган. Хуралдың киржикчилери 2019 чылда Европа шуулганын Венгрияга, Азия шуулганын Кореяга эрттирер шиитпирни хүлээп алганнар.